İFRAZ | Tapu kütüğünde tek parsel olarak kayıtlı bulunan bir taşınmaz malın düzenlenen haritaya göre birden çok parçaya ayrılarak tapu kütüğüne tescil edilmesi işlemidir. |
İHTİYARİ İHALE | Bir idarenin kendi isteği ile 2886 sayılı Devlet ihale Kanununa göre yaptığı ihale işlemidir. İhtiyari ihalede mülkiyet tescilsiz olarak kazanılmaz. İhale kararının kesinleştiği aranmaz. İhale taraflarının tapu sicil müdürlüğüne müracatı ile resmi senet düzenlenir. Bir borcun ödenmemesi nedeniyle icra dairesi, alacaklı kamu idaresi veya mahkemece yapılan satışlara ise cebri ihale denir. |
İKAMETGÂHTA İŞLEM | Tapu da işlem yaptıracak kişinin tapu idaresine gelmesiyle engel bir durumu bulunması halinde tapu memurlarınca adresine talebin karşılanmasıdır. |
İKTİSAP | Edinme, kazanma. İktisap sebebi: edinme sebebi, taşınmazın malik adına tescil edildiği. |
İLAM | Mahkeme kararı demektir. |
İLMÜHABER | Tapu sicilinde, kadastro sırasında yapılan bazı hataların düzeltilmesi için, istemde bulunanın hak sahibi olduğuna kanaat getirebilmek amacıyla müdürlükçe istenen ve ilgili tarafından temin edilen, fotoğraflı ve köy muhtarlığınca imzalı, mühürlü resmi bir belgedir. |
İMAR AFFI | Ülkemizdeki yoğun nüfus artışının getirdiği konut ihtiyacına yönelik arsa üretiminin karşılanması nedeniyle ortaya çıkan kaçak ve çarpık yapılaşmayı bir plana bağlayarak kişilerin kullanımındaki alanların mülkiyetinin belli sınırlamalarda kullananlara dağıtımına denir. |
İMAR PLANI | İmar uygulaması yapılan yerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulamaya esas olacak diğer bilgileri ayrıntılarıyla gösteren üzerine kadastral durumu da işlenmiş plana uygulama imar planı denir. Mevzi imar planı: Mevcut imar planı sınırları dışında olup bu planla bütünleşmeyen bir konumdaki alanlar üzerinde hazırlanan ve sosyal ve teknik alt yapı gereksinimleri kendi bünyesinde sağlanmış olan plandır. İmar parseli: İmar adaları içerisindeki kadastro parsellerinin imar mevzuatı ve imar planı esaslarına göre düzenlenmiş şeklidir. Kadastro Parseli: kadastro yapıldığı zaman kadastro adaları içinde bulunan mülkiyeti tescilli parseldir. Düzenleme Ortaklık Payı(D.O.P): İmar düzenlenmesine tabi tutulan yerlerde kamu yararına ayrılacak alan ve tesisler için kullanılmak üzere düzenlenmeye tabi tutulan yararına arazi ve arsaların, düzenlemeden önceki yüzölçümlerinden %35’e kadar düşünülebilen miktar ve/veya zorunlu hallerde malikin muvafakatı ile tespit edilen karşılığı bedeldir. |
İMAR UYGULAMASI | Yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların plan, fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun oluşumunu sağlamak amacıyla bulunduğu yere göre belediye veya valiliklerce yapılan ve bu yerlerde inşaa edilecek resmi ve özel bütün yapıları düzenleyen imar planı hazırlama işlemidir. |
İMAR-İHYA | Orman sayılmayan, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetlerine tahsis edilmeyen arazinin, masraf ve emek sarfı ile tanıma elverişli hale getirilmesidir. (Kad.k.17) |
İNTİFA HAKKI | Bir maldan tamamıyla yararlanma, onu kullanma hakkıdır. |
İPKA | “Geriye kalan hisse ” Hisseli devirlerde, devredilen hisseden ayrı olarak malikin uhdesinde (üzerinde)kalan mülkiyet payı demektir. |
İPOTEK | Temin edilen bir kredi veya doğması muhtemel bir borca güvence olarak bir gayrimenkulün gösterilmesi halinde borç miktarı kadar alacağın, varsa faizi ile beraber taşınmazın tapu kütüğünün ilgili sütununa tescil işlemidir. İpotek iblağı ; Önceden tescil edilmiş ipoteğin bedelinin resmi senet düzenleyerek arttırılmasıdır. İpotekten kurtarma; çıkarılmasıdır. İpotek alacaklısının talebi ile tescil işlem belgesi düzenleyerek yapılır. İpoteğe Teminat ilavesi; ipotek kapsamına yeni bir gayrimenkulün resmi senet düzenleyerek ilave edilmesidir. İpotek Derecesi; İpoteğin tapu kütüğünde tescil edildiği derecedir. İpoteklerin birbirine olan öncelik hakkı tescil edildikleri tarih ve yevmiye esasına göre değil bulundukları dereceye göre belirlenir.İpoteklerin tapu kütüğünün ilgili sütunundaki haklara olan önceliği ise tescil edildikleri tarih ve yevmiye ye göre belirlenmektedir. İpoteğin bulunduğu derecenin resmi senet düzenleyerek yükseltilmesi ve indirilmesi mümkündür. Derece içinde sıralar mevcuttur. Talep edilmesi halinde belli bir derecenin belli bir sırasına (3/2 gibi)tescil yapmak mümkün dür. İpotek Alacağının Temliki; ipotek alacağın resmi senetle veya noterde düzenlenmiş bir sözleşme ile alacaklı tarafından başkasına devredilmesi işlemidir. Garame Anlaşması; İpoteğin tesisi sırasında veya sonradan birden çok ipotek alacaklısı arasında yapılan ve gayrimenkulün paraya çevrilmesi halinde, üst derecedeki ipoteğin öncelikli olması hakkını kaldırarak, alacak miktarları arasındaki orana göre satış bedelinin paylaştırılmasını ön gören bir antlaşmadır. Hükmen İpotek: Malikin rızasına tabi olmadan mahkeme kararıyla kurulabilen ipotek demektir. HUMK.Madde 96’ya göre mahkeme kararıyla teminat ipoteği kurulabilmektedir. Kanuni ipotek; Bir kanunun hükmü tarafından ön görülmüş olan ve taraflı işlemi ile tapu sicilinde derece sütununa (k) harfi ile tescil edilen ipoteklerdir. Örnek: satış, taksim, ölünceye kadar bakma akdinde kanuni ipotek tesisi mümkündür. Mahfuz Meblağ; Gayrimenkul malikinin TL veya yabancı para üzerinden bir tutar belirleyerek saklı tuttuğu bu tutarı ilerde kullanmak üzere tapu kütüğünde bir derece işgal edecek şekilde tescil edilmesidir. Önceki ipotek derecesinin terkini suretiyle de mahfuz meblağ(korunmuş miktar)oluşabilir. Müşterek ipotek; Birden çok taşınmazın aynı borç için ipotek edilmesidir.(TST.32). Serbest Dereceden Yararlanma; Ancak sözleşme ile tesis edilebilen, tapu kütüğünün şerhler sütununa yazılan, ipoteğin kendisinden üst derecede boşalma olması halinde boşalan üst dereceye kendiliğinden yükselme hakkıdır. |
İPOTEKLİ BORÇ SENEDİ | Şahsi bir alacak için resmi senede dayalı olarak tapu siciline tescil ile kurulan ve kıymetli evrak olarak tedavül kabiliyeti olan gayrimenkul rehin senedidir. |
İRADİ MİRASÇILAR | Kanun tarafından değil de miras bırakanın iradesi ile belirlenmiş mirasçılar. Ör/Vasiyetname ile belirlenmiş mirasçı. |
İRAT SENEDİ | Şahsi nitelikte olmayan bir alacak için resmi senede dayalı olarak tapu siciline tescil ile kurulan ve kıymetli evrak olarak tedavül kabiliyeti olan gayrimenkul rehin senedidir. |
İRTİFAK HAKKI | Sahibine hakkın konusu taşınmaz mal üzerinde kullanma ve yararlanma yetkisi veren sınırlı aynı hakların genel adıdır. Bir arazi lehine kurulursa arzi irtifak hakkı, bir şahıs yararına kurulursa şahsi irtifak hakkı denir. Başkalarına devri mümkün olarak ve yirmi yıldan fazla süreli kurulursa daimi ve müstakil irtifak hakkı şeklinde tescil edilebilir. Medeni kanunda irtifak hakları; intifa hakkı, sükna hakkı, geçit hakkı, kaynak hakkı, üst(inşaat) hakkı ve diğer irtifak hakları olarak gösterilmiştir. |
İŞTİMLAK | Kamulaştırma kelimesinin eski söyleniş. Bkz. Kamulaştırma. |
İŞGAL | Tapu kütüğünde kayıtlı iken malikinin istemi ile terkin edilmiş bir taşınmazın mülkiyetinin kazanılmasıdır.(MK.707) |
İŞTİRA HAKKKI | Bir taşınmaz mali belli bir bedelle, belli bir süre içinde malikinden satın alabilmek hakkıdır. Bu niteliği ile satış vaadine benzer, sözleşme noterce düzenlenir. Tapu kütüğüne şerh edilir. |
İŞTİRAK HALİNDE MÜLKİYET | Birden çok kişinin bir taşınmaz mal üzerinde pay oranları açıkça gösterilmesinden malik olmaları demektir. Tapu kütüğünde iştirak halinde malikler yazıldıktan sonda isimleri ortak bir paranteze alınarak, iştiraki doğuran olay verasette iştirak gibi yazılır.Bkz. Elbirliği Mülkiyeti. |
İŞTİRAKİN FESHİ | Miras veya diğer sebeplerle oluşan iştirak halinde mülkiyetin sona erdirerek, hissedarlık (müşterek mülkiyet) esasına geçilmesi işlemidir. |
İTİRAZ | Bir şeyin sonucunu kabul etmemek, başka türlü yapılmasını istemek. Kadastro Tespitine İtiraz; Kadastro tutanaklarında belirtilen hususlara bu tutanaklar askı ilanını çıkarılıncaya kadar kadastro komisyonuna itiraz edilebilir. İtirazın mutlaka bir belgeye dayalı olması gerekir(kad.K.9). Red Kararına İtiraz; Tapu sicil müdürlüklerince mevzuata aykırı görülen talepler yazılı bir kararla reddedilir. Bu redde karşı 30 günlük süre içerisinde müdürlüğün bağlı olduğu Tapu ve Kadastro Bölge Müdürlüğüne itiraz edilebilir. Bu karara karşı da Genel Müdürlüğe itiraz edilebilir. |
İYİNİYET | Bir hakkı elde edebilmek, kazanabilmek için kötü niyetli olmamaktır. Medeni kanun aksi kanıtlanmadıkça herkes iyi niyetli saymıştır.(MK.2.). |
İZALE-İ ŞUYU | Birden çok kimse adına elbirliği veya paylı mülkiyet şeklinde kayıtlı bulunan taşınmaz mallar taksimi konusundaki hissedarların anlaşmaması halinde, mahkeme kararı ile taşınmaz malın ihaleyle satılması demektir. |